W tym napisanym z niesłychanym znawstwem i pasją tomie szkiców Gabriela Matuszek przygląda się literaturze wczesnego modernizmu z perspektywy psychoanalitycznej, antropologicznej, kulturowej i genderowej. Książka składa się z artykułów monograficznych poświęconych poszczególnym pisarzom polskim i obcym, w których Autorka pod określonym kątem analizuje i interpretuje albo pojedyncze dzieła, albo całokształt twórczości. W innych tekstach Gabriela Matuszek rozpoznaje i diagnozuje manifestujące się w literaturze zjawiska kulturowe i społeczne, zwłaszcza te wyparte bądź tabuizowane. To teksty o emancypacyjnych działaniach kobiet w Galicji, o mizoginizmie i jego fizjologiczno-kulturowych źródłach, o neurotykach, histerykach i narcyzach w prozie artystowskiej, o inceście w literaturze przełomu XIX i XX wieku, o znaczeniach i kontekstach tańca w kulturze i literaturze, pokazane z wielu interesujących perspektyw. Klamrą spinającą te rozważania są motywy masek i demonów, które należy traktować także jako metaforę metodologicznego podejścia Autorki, którą interesuje to, co ukryte pod powierzchnią tekstu, pod maską klisz i kulturowych schematów, lęków, traum i tożsamościowych gier dręczących destruowany nowoczesny podmiot – co instynktowne, podświadome bądź niebezpieczne (jak ciało i kobiety) i w tym sensie „demoniczne”, bowiem działające z ukrycia, skłaniające więc do głębszych interpretacji.

(Z recenzji Brygidy Helbig)